Մամուլի հաղորդագրություն,
16.11.2013թ.
Մոտենում է Լեոնիդների
ասուպային
հոսքի առավելագույն
փուլը
Նոյեմբերի
8-22-ին դիտվում են Լեոնիդները`
ամենանշանավոր
ասուպային
հոսքերից
մեկը, որի
առավելագույն
փուլը կլինի նոյեմբերի 17-18-ի գիշերը,
երբ մեկ
ժամում հնարավոր կլինի դիտել
12-15 ասուպ: Լեոոնիդների ասուպային
հոսքի կենտրոնը, որն աստղագիտության մեջ
կոչվում է
ասուպային
հոսքի ռադիանտ, գտնվում
է Առյուծի (Leo) համաստեղության
ուղղությամբ,
որտեղից էլ առաջացել
է այս հոսքի
անվանումը:
Լեոնիդներն ունեն
բավականին մեծ
արագություն՝
միջինում 72 կմ/վ և երկնքում
թողնում են կանաչավուն
հետքեր: Դրանց չափերը
կարող են հասնել
9 մմ-ի և կշռել
մինչև 85 գրամ: Թեև
սովորական
տարիներին
Լեոնիդներն
այնքան էլ ինտենսիվ
չեն, սակայն
յուրաքանչյուր
33.25 տարին մեկ, երբ
Երկիրն անցնում է երկնաքարերի
կույտի կենտրոնով,
դիտվում է
ասուպների
քանակի կտրուկ աճ, և այդ
ժամանակ Լեոնիդները
հանդիսանում
են ամենառատ
ասուպային
հոսքը՝ ժամում 1000-ից
ավելի (երբեմն
մինչև 3000) ասուպ: Ասուպների
այդպիսի հեղեղ դիտվեց
1999թ. և շարունակվեց
2000-2002թթ., իսկ հաջորդը սպասվում է
2032 թվականին:
Սակայն տարբեր տարիներին
ասուպների
աճ (ժամում
մինչև 100-150) կարող է դիտվել և այլ տարիներին:
Լեոնիդների
ասուպային
հոսքը հայտնաբերվել
է 1833թ. նոյեմբերի
12-13-ի գիշերը,
և այդ օրը
համարվում
է ընդհանրապես
ասուպային
աստղագիտության
ծնունդը: Հետաքրքրական
է, որ հետադարձ
հաշվարկով
աստղագետները
գտել են,
որ դարեր
առաջ (սկսած
6-րդ դարից) նույնպես գրանցվել է
Լեոնիդների
ասուպային
հոսքը, սակայն այն ժամանակ
լիարժեք չի հասկացվել
և չի բացատրվել:
Հիշեցնենք, որ ասուպային
հոսքերն առաջանում
են, երբ
Երկիրը` Արեգակի շուրջն իր ուղեծրով
շարժվելով
հանդիպում
է որպես կանոն գիսավորների
կողմից առաջացրած
երկնաքարերի
խմբի, և վերջիններս`
մեծ (մի քանի տասնյակ կամ հարյուրավոր
հազար կմ/ժամ) արագությամբ
թափանցելով
Երկրի մթնոլորտ, այրվում են և «ընկնող աստղեր» հիշեցնող հետքեր թողնում, որոնք կարող
են մինչև
մի քանի
վայրկյան
երևալ երկնակամարի
վրա: Երկրի
մթնոլորտի
համեմատաբար
խիտ շերտերում՝
սովորաբար
Երկրի մակերևույթից
50-130 կմ բարձրության
վրա, ասուպներն
այրվում են, և միայն
նրանցից առավել խոշորները
կարող են հասնել
Երկրի մակերևույթին:
Հատկապես
առատ ասուպային
հոսքերը մարդիկ անվանել են «աստղային անձրև» կամ «աստղաթափ»:
Ինչպես և բոլոր երկնային
մարմինները
և երևույթները,
ասուպները
նույնպես
ավելի լավ են
դիտվում բնակելի վայրերից հեռու: Օրինակ,
Երևանի լուսավորությունը
խիստ դժվարեցնում
է ասուպների
դիտելը:
Հայկական աստղագիտական
ընկերություն