Մամուլի հաղորդագրություն #395, 31.12.2014թ.

2014թ. ԱՍՏՂԱԳԻՏԱԿԱՆ ԻՐԱԴԱՐՁՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՏԱՐԵԳՐՈՒԹՅՈՒՆԸ
CHRONOLOGY of ASTRONOMICAL EVENTS in 2014

Հունվար / January

• ՀՀ ԳԱԱ Բյուրականի աստղադիտարանում (ԲԱ) անցկացվեց գիտաշխատակիցների որակավորում։ Որակավորման հանձնաժողովի կազմը՝ Արթուր Նիկողոսյան (նախագահ), Նորայր Մելիքյան, Արեգ Միքայելյան, Ելենա Նիկողոսյան, Արտաշես Պետրոսյան
• Արթուր Հակոբյանի և Արեգ Միքայելյանի ղեկավարած գիտահետազոտական խմբերն արժանացան Հայկական ազգային գիտական և կրթական հիմնադրամի (ՀԱԳԿՀ, ANSEF) 2014թ․ դրամաշնորհների
• Հայկ Հարությունյանի և Ժորժ Ալեսյանի (Ֆրանսիա) համաղեկավարած գիտահետազոտական խումբն արժանացավ ՀՀ ԿԳՆ Գիտության պետական կոմիտեի (ԳՊԿ) և Ֆրանսիայի Գիտական հետազոտությունների ազգային կենտրոնի (ԳՀԱԿ, CNRS) 2014-2015թթ․ դրամաշնորհի
• ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից 2015թ. հռչակումը որպես Լույսի միջազգային տարի (IYL-2015)
• 04․01․2014՝ Նորայր Ասատրյանի 60-ամյակը
• 15․01․2014՝ Մարատ Առաքելյանի 85-ամյակը (1929-1983)

Փետրվար / February

• Հայկ Հարությունյանը Իտալիայում մասնակցեց Ռելյատիվիստական աստղաֆիզիկայի միջազգային կենտրոնի (ICRANet) տնօրենների խորհրդի նիստին
• Աստղագիտական իրադարձությունների 2014թ. օրացույցի թողարկումը ՀԱԸ կայքէջում
• 09.02.2014՝ Երվանդ Թերզյանի 75-ամյակը
• 15.02.2014՝ Ռուբեն Սահակյանի 100-ամյակը (1914-1999)
• 22.02.2014՝ Վախճանվեց Գրիգոր Գուրզադյանը (1922-2014)

Մարտ / March

• Արեգ Միքայելյանը Պրագայում (Չեխիա) մասնակցեց «Աստղագիտական թիթեղների գիտական կիրառություն, թվայնացում և պահպանում» թեմայով (AstroPlate-2014) գիտաժողովին
• 13․03․2014՝ Աբրահամ Մահտեսյանի 60-ամյակը

Ապրիլ / April

• Վազգեն Գաբրիելյանը Հարթֆորդում (Քոնեքթիքութ, ԱՄՆ) մասնակցեց ռոբոտիկայի մրցույթի
• 05.04.2014՝ Դպրոցականների հանրապետական աստղագիտական օլիմպիադայի եզրափակիչ փուլը Բյուրականում։ Հաղթողներ՝ Արսեն Վասիլյան (ՀՊՃՀ հենակետային վարժարան), Էդգար Վարդանյան, Վարդգես Մամբրեյան և Գևորգ Մարտիրոսյան (բոլորն էլ՝ Երևանի ֆիզ.-մաթ. դպրոց)։ Հանրապետական ժյուրիի նախագահ՝ Աշոտ Հակոբյան։ Միջազգային աստղագիտական օլիմպիադայի մասնակիցների ընտրությունը

Մայիս / May

• 12․05․2014՝ Տիգրան Նազարյանի «Բյուրականյան առաջին և երկրորդ շրջահայությունների գալակտիկաների և հարևանների վիճակագրական ուսումնասիրություն» թեկնածուական ատենախոսության պաշտպանությունը
• Բյուրականի աստղադիտարանի Միջազգային գիտական խորհրդատվական հանձնաժողովի (BAO ISAC) ստեղծումը ՀՀ ԳԱԱ կողմից։ Հանձնաժողովի կազմը՝ Երվանդ Թերզյան (ԱՄՆ, նախագահ), Ֆելիքս Ահարոնյան (Իռլանդիա և Գերմանիա), Յուրի Բալեգա (Ռուսաստան), Ժակ Բուլեստեքս (Ֆրանսիա), Դանիել Կունտ (Ֆրանսիա), Միշել Մայոր (Շվեյցարիա), Մասիմո Տուրատո (Իտալիա), Ռոբերտ Ուիլյամս (ԱՄՆ)

• ՀԱԸ երիտասարդ աստղագետների տարեկան մրցանակի (Երվանդ Թերզյանի անվան մրցանակի) հիմնադրման 10-ամյակը
• Սկիզբ դրվեց Աստղագիտական իրադարձությունների ամենամսյա օրացույցներին, որոնք թողարկվում են Սոնա Ֆարմանյանի կողմից ՀԱԸ մամուլի հաղորդագրությունների տեսքով
• 30.05.2014՝ ՀՀ-ում արտասահմանյան երկրների դեսպանների այցը Բյուրական. «Տիեզերքի դեսպանները» միջոցառումը

Հունիս / June

• Գուրգեն Պարոնյանը Սանկտ-Պետերբուրգի Պուլկովոյի աստղադիտարանում (Ռուսաստան) մասնակցեց երիտասարդ աստղագետների 5-րդ գիտաժողովին
• Հայտնի դարձան Գրուբերի մրցանակի տիեզերաբանության ոլորտի հաղթողները․ Յան Էյնաստո (Էստոնիա), Բրենթ Թալի (ԱՄՆ), Սիդնեյ Վան Դեն Բերգ (Կանադա) և Քենետ Ֆրիման (Ավստրալիա)
• 24-27․06․2014՝ Բյուրականի աստղադիտարանի Միջազգային գիտական խորհրդատվական հանձնաժողովի (BAO ISAC) անդամների առաջին այցը Հայաստան
• 03․06․2014՝ Հրանտ Թովմասյանի 85-ամյակը
• 26․06․2014՝ Վախճանվեց Հովսեփ Չավուշյանը (1938-2014)

Հուլիս / July

• 30․06-04․07․2014՝ Ժնևում (Շվեյցարիա) կայացավ Եվրոպական աստղագիտական ընկերության համագումարը՝ Աստղագիտության և տիեզերագիտության եվրոպական շաբաթը (EWASS-2014): Հայաստանից մասնակցեցին Արեգ Միքայելյանը և Ելենա Նիկողոսյանը, Գերմանիայից՝ Տիգրան Արշակյանը
• 30․06-04․07․2014՝ ՀՀ ԳԱԱ-ում կայացավ Ռելյատիվիստական աստղաֆիզիկայի միջազգային կենտրոնի (ICRANet) առաջին գիտաժողովը Հայաստանում
• 18.07.2014՝ Վիկտոր Համբարձումյանի 2014թ. միջազգային մրցանակի հաղթողների ազդարարումը․ Ֆելիքս Ահարոնյան (Իռլանդիա և Գերմանիա) և համատեղությամբ` Իգոր Կարաչենցև (Ռուսաստան) և Բրենթ Թալի (ԱՄՆ)
• «Cambridge University Press» հրատարակչության կողմից լույս տեսավ Միջազգային աստղագիտական միության (ՄԱՄ, IAU) թիվ 304 Հայաստանում կայացած գիտաժողովի նյութերի ժողովածուն։ Խմբագիրներ՝ Արեգ Միքայելյան և Դեյվիդ Սանդերս (ԱՄՆ)։ Ժողովածուում ընդգրկվել են Բյուրականի աստղադիտարանի գիտաշխատակիցների 23 և այլ հայ աստղագետների 6 աշխատանքներ

• Արարատ Եղիկյանի «Մոլեկուլների ճառագայթային քիմիական փոխակերպումները միջաստղային ամպերում» դոկտորական ատենախոսության ներկայացումը Բյուրականի աստղադիտարանի գիտական խորհրդին
• 21․07․2014՝ Վահրամ Չավուշյանի 50-ամյակը

Օգոստոս / August

• 01-10․08․2014՝ Աստղագիտության և աստղաֆիզիկայի միջազգային 8-րդ օլիմպիադան Ռումինիայում (IOAA)․ հայ պատանիների հերթական հաջողությունը․ 2 արծաթե՝ Գևորգ Մարտիրոսյան (Երևանի ֆիզ-մաթ դպրոց) և Արսեն Վասիլյան (ՀՊՃՀ հենակետային վարժարան) և 2 բրոնզե մեդալ՝ Վարդգես Մամբրեյան և Էդգար Վարդանյան (երկուսն էլ՝ Երևանի ֆիզ-մաթ դպրոց)։ Թիմի ղեկավարներ` Մարիետտա Գյուլզադյան և Էմիլիա Կարապետյան
• «Վիկտոր Համբարձումյանի հետնորդները» կրթական բարեգործական հիմնադրամի ստեղծումը։ Հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ՝ Երվանդ Թերզյան, համակարգող՝ Արեգ Միքայելյան, հիմնադրամի տնօրեն՝ Ռոբերտ Սարգսյան

Սեպտեմբեր / September

• Անահիտ Սամսոնյանը Բեյրութում (Լիբանան) մասնակցեց ՄԱՄ-ի 3-րդ մերձավորարևելյան և աֆրիկյան տարածաշրջանային համաժողովին (MEARIM, 01-06․09․2014)
• «Անտարես» հրատարակչության կողմից լույս տեսավ «Վիկտոր Համբարձումյանի կյանքը և գործունեությունը» անգլերեն գրքույկը։ Հեղինակ՝ Արեգ Միքայելյան
• 17․09․2014՝ Վիկտոր Համբարձումյանի միջազգային մրցանակի հաղթողներ Ֆելիքս Ահարոնյանի (Իռլանդիա և Գերմանիա), Իգոր Կարաչենցևի (Ռուսաստան) և Բրենթ Թալիի (ԱՄՆ) մամուլի ասուլիսը ՀՀ ԳԱԱ-ում
• 17․09․2014՝ Վիկտոր Համբարձումյանի միջազգային մրցանակի հանձնման արարողությունը ՀՀ ԳԱԱ-ում ՀՀ նախագահի մասնակցությամբ

• 18․09․2014՝ Վիկտոր Համբարձումյանի ծննդյան 106-րդ տարեդարձը, Աստղագիտության օրը Հայաստանում
• 22-27․09․2014՝ Իսպանիայի Կանարյան կղզիներում կայացավ Աստղագիտության և երաժշտության միջազգային 2-րդ փառատոնը (Starmus-2014): Կազմակերպիչ՝ Գարիկ Իսրայելյան
• Արեգ Միքայելյանը Բելգրադում (Սերբիա) մասնակցեց Սերբիայի աստղագետների տարեկան 17-րդ կոնֆերանսին
• Քնարիկ Խաչատրյանը և Անի Վարդանյանը Բուլղարիայում մասնակցեցին Եվրոպական NEON դիտողական դպրոցին
• 18․09․2014՝ Ռոլանդ Ավագյանի 70-ամյակը

Հոկտեմբեր / October

• ՀՀ ԳԱԱ Գիտություն հրատարակչության կողմից լույս տեսավ Անանիա Շիրակացու 1400-ամյակին նվիրված պատմա-աստղագիտական գիտաժողովի նյութերի ժողովածուն։ Խմբագիրներ՝ Հայկ Հարությունյան, Արեգ Միքայելյան, Էլմա Պարսամյան: Ժողովածուում ընդգրկվել են Բյուրականի աստղադիտարանի գիտաշխատակիցների 9 աշխատանքներ
• 07-10․10․2014՝ «Աստղագիտության կապն այլ գիտությունների, մշակույթի և հասարակության հետ» գիտաժողովը Բյուրականում։ Աստղագետների, փիլիսոփաների, պատմաբանների, հնագետների, բանասերների, արվեստագետների և այլ ոլորտների ներկայացուցիչների մասնակցությունը։ Կազմակերպիչներ՝ Հայկ Հարությունյան, Արեգ Միքայելյան, Սոնա Ֆարմանյան
• Գուրգեն Պարոնյանը Տաջիկստանում մասնակցեց ԱՊՀ երկրների երիտասարդ աստղաֆիզիկոսների միջազգային դպրոցին
• 12-21.10.2014՝ Միջազգային աստղագիտական XIX օլիմպիադան (IAO) Ղրղզստանում․ Էդգար Վարդանյանը նվաճեց ոսկե մեդալ և ճանաչվեց օլիմպիադայի լավագույն մասնակիցը։ Թիմի ղեկավարներ` Մարիետտա Գյուլզադյան և Ավետիք Գրիգորյան
• «Աստղագիտություն դպրոցների համար» DVD խտասկավառակի վերաթողարկումը
• 19-25.10.2014՝ Առաջին Բյուրականյան գիտաճամբարը 12-15 տարեկան 25 դպրոցականների մասնակցությամբ։ Կազմակերպիչներ՝ Արեգ Միքայելյան, Սոնա Ֆարմանյան
• 28-31.10.2014՝ ՀԱԸ դպրոցական դասախոսությունների ծրագիրը ՀՀ Կրթության և Գիտության նախարարության հետ համատեղ` Երևանի և ՀՀ մարզերի 30 դպրոցներում պրոֆեսիոնալ աստղագետների կողմից (Մարիետտա Գյուլզադյան, Ավետիք Գրիգորյան, Արարատ Եղիկյան, Հայկ Հարությունյան, Արեգ Միքայելյան, Ելենա Նիկողոսյան, Հովհաննես Պիկիչյան)
• 17․10․2014՝ Էռնա Ղազարյանի 80-ամյակը (1934-2002)

Նոյեմբեր / November

• 12.11.2014՝ Եվրոպական տիեզերական գործակալության (ԵՏԳ, ESA) «Ռոզետա» առաքելության պատմական վայրէջքը Չուրյումով-Գերասիմենկոյի գիսավորի վրա
• 14.11.2014՝ ՀՀ ԳԱԱ նախագահ Ռադիկ Մարտիրոսյանը և ՀԱԸ համանախագահ Արեգ Միքայելյանը ՀՀ ԳԱԱ-ում ընդունեցին հայ օլիմպիականներին և նրանց ղեկավարներին
• 21.11.2014՝ ՀՀ-ում Շվեյցարիայի դեսպանության աշխատակիցների այցը Բյուրական
• ԵՏԳ «Ռոզետա» առաքելության մասին պատմող «Պատվախնդրություն» շարժանկարի թողարկումը 15 լեզուներով ենթատիտրերով։ Հայերեն տեքստի հեղինակ՝ Սոնա Ֆարմանյան
• ՀԱԸ «Պատանի աստղագետի ակումբի» ստեղծումը Ֆեյսբուքում Սոնա Ֆարմանյանի կողմից
• 03․11․2014՝ Էդուարդ Դանիելյանի 70-ամյակը

Դեկտեմբեր / December

• Աստղագիտական իրադարձությունների 2015թ. օրացույցի թողարկումը ՀԱԸ կայքէջում
• ՀԱԸ կողմից հիմնադրված «Հայաստանի գիտական լրագրողների» խմբի 4 տարին
• 15․12․2014՝ Բյուրականի աստղադիտարանի 2014թ. տարեկան ամփոփիչ ժողովը․ տնօրեն Հայկ Հարությունյանի հաշվետվությունը
• 15.12.2014՝ ՀԱԸ երիտասարդ աստղագետների 2014թ. տարեկան մրցանակը (Երվանդ Թերզյանի անվան մրցանակը) շնորհվեց Գուրգեն Պարոնյանին
• 15․12․2014՝ Գալիլեյան ուսուցիչների վերապատրաստման ծրագրի (GTTP) միջազգային հավաստագիր հանձնվեց Աշոտ Հակոբյանին և Սերգեյ Ներսիսյանին
• 17․12․2014՝ Հայկական տուրիզմի ինստիտուտում ՀՏԻ տեղի ունեցավ «Գիտական տուրիզմն աշխարհում և Հայաստանում» թեմայով խորհրդակցություն։ Արեգ Միքայելյանի «Աստղադիտարանները որպես գիտական տուրիզմի կենտրոններ» զեկուցումը
• Նաիրա Ազատյանը Թաիլանդում մասնակցեց ՄԱՄ Երիտասարդ աստղագետների միջազգային դպրոցին (ISYA-2015)
• Հայկ Հարությունյանը Շարժայում (Արաբական Միացյալ Էմիրություններ) մասնակցեց Արաբների և մահմեդականների գիտության պատմության 2-րդ կոնֆերանսի շրջանակներում կայացած Տիեզերագիտության և աստղագիտության արաբական միության 11-րդ խորհրդակցությանը (08-11․12․2014)
• Լույս տեսավ Լյուդվիկ Միրզոյանի 90-ամյակին նվիրված հայ-վրացական խորհրդակցության նյութերի ժողովածուն։ Խմբագիրներ՝ Հայկ Հարությունյան, Նորայր Մելիքյան, Ելենա Նիկողոսյան: Ժողովածուում ընդգրկվել են Բյուրականի աստղադիտարանի գիտաշխատակիցների 18 աշխատանքներ
• Եվրոպական հարավային աստղադիտարանի (ESO) E-ELT 39մ աստղադիտակի կառուցման մեկնարկը
• 16.12.2014՝ Ելենա Նիկողոսյանի 50-ամյակը
• 23.12.2014՝ Էլմա Պարսամյանի 85-ամյակը

Հայկական աստղագիտական ընկերություն